Wat is een joodse supermarkt? Ik merkte vandaag dat naast boosheid en verdriet over het vreselijke nieuws van de vier doden bij de gijzeling in een supermarkt in Parijs, ik ook telkens irritatie voelde wanneer de uitdrukking: een ‘joodse supermarkt’ gebruikt werd. Het is hetzelfde wanneer mensen vroeger spraken over de joodse bakker Theeboom in Amsterdam. Maar een supermarkt of een bakker (in de betekenis van ‘winkel’) kunnen helemaal niet joods zijn: de producten in een supermarkt kunnen kosher zijn, brood kan kosher zijn, en een bakker kan joods zijn zonder, overigens dat zijn brood kosher is. Hebben we in dat laatste geval dan toch te maken met een joodse bakker d.w.z. een joodse bakkerswinkel? Vroeger ook, had je in Amsterdam de koshere slager Sal Meijer. Nu is alleen de broodjeszaak nog over, inderdaad, een zaak waar ze koshere broodjes verkopen, dat wil zeggen kosher brood met koshere vleeswaren (dus ook geen kosher melkbrood: melk en vlees moeten gescheiden worden en inderdaad, een glas melk bij je broodje overheerlijke pekelvlees, helaas, niet mogelijk. Ik word trouwens, hoewel niet in een koshere huishouding opgegroeid al helemaal misselijk bij het alleen maar onder woorden brengen van die combinatie van melk en vleeswaren.)
Is de supermarkt misschien joods omdat er alleen maar joodse klanten komen? Onzin natuurlijk, dat zou betekenen dat er bewaking aan de deur staat die controleert of iemand al dan niet joods is. Hij een ID kaart of paspoort zonder een grote J erin, van die persoon zal dan de toegang worden ontzegd. Ik kan hooguit begrijpen dat je er liever niet komt omdat in een winkel waar ze koshere producten verkopen, alles nu eenmaal duurder is.
Die bewaking zal er na vandaag trouwens zeker wel komen en niet alleen bij die ene ‘joodse supermarkt’. De stad Parijs zal zijn joodse onderdanen bescherming moeten bieden bij het boodschappen doen: iedere ‘joodse winkel’ zijn eigen bewaker, met een Kalasjnikov graag. Misschien kunnen de ‘joodse supermarkten’ in Parijs een leuke actie voor kinderen bedenken: bij iedere tien euro aan boodschappen een sleutelhanger met daaraan een poppetje in het tenue van de speciale eenheid die vandaag de gijzelingsacties heeft beëindigd. Weer eens iets anders dan Wuppies of hamstertjes van Nederlands beroemdste grootgrutter.
Toen mijn zus en ik in Amsterdam op de joodse lagere school (‘joods’ hier goed gebruikt, want het slaat niet op het gebouw, maar op de leerlingen: je moet joods zijn, anders word je niet toegelaten op de school) en joodse middelbare school zaten, stond er ook al beveiliging voor de deur, net als bij de sjoel waar we naar toe gingen op joodse feestdagen.(Hoe feestelijk is het dan nog, kun je je afvragen.) Veel is er niet veranderd, ook nu hebben de joodse scholen ook permanente bewaking in zo’n grappig Hans en Grietjes huis, maar dan op hoge palen.
Contact met de buitenwereld 